Vallende bladeren. De timing van bladval. - IV

05-11-2017

De seizoensperiode van bladval varieert sterk per boomsoort. Populieren laten de oudere bladeren einde september vallen, de jongere begin oktober. Berken verliezen hun bladeren vanaf einde september, essen pas in november. Van waar deze verschillen? De reden is niet helemaal duidelijk De verklaring is misschien, dat er voldoende voedsel opgeslagen moet zijn in wortels, stam en takken om het uitlopen van de bladeren in de volgende lente te subsidiëren. Eerst als er genoeg voorraad is, kan de boom op zijn lauweren rusten.

Nadat de boombladeren in het voorjaar hun volle omvang bereikt hebben, zorgen de lange zomerdagen en de relatief hogere temperaturen voor een intensieve fotosynthese. De synthese van allerlei stoffen overtreft de hoeveelheid, die nodig is voor instandhouding en groei van de boom. Het surplus wordt opgeslagen in de levende cellen van stam en takken. Het houtgedeelte, dat het grootste deel van de stam inneemt, bezit levende cellen, die vaak in juli/augustus al barstensvol reservevoedsel zitten.

Dan vindt er een radicale ommekeer plaats. Ondanks het feit, dat de boom nog intensief fotosynthese bedrijft, slinken de zetmeelkorrels en andere opslagruimten in de stam. Intussen is de boom namelijk begonnen de knoppen voor het volgende jaar in de bladoksels aan te leggen en dat vereist een enorme investering aan materialen, die uit de stam gehaald worden. Tijdens de daaropvolgende bladval neemt de voedselopslag weer licht toe, omdat de reservestoffen uit de afstervende bladeren naar de stam teruggevoerd worden, terwijl de knoppen intussen klaar zijn voor de winter. Als de bladeren zich in het voorjaar ontvouwen, worden de laatste voorraden aangesproken en is de cirkel rond.

Het kan zijn, dat bomen met een late bladval meer tijd nodig hebben om voldoende wintervoorraad aan te leggen. Maar dat hoeft niet per se. Om de precieze tijdsspanne van de voedselproductie te bepalen moet men kijken naar het begin van de voedselproductie in de lente. Platanen bijvoorbeeld zijn soorten, die notoir laat volwassen bladeren krijgen.

De overvloedige opslag in de stam tijdens de vroege zomermaanden verklaart, waarom zieke paardenkastanjes het volgende jaar toch uitlopen ondanks het bruin worden van de bladeren in augustus. Wel is er elke jaar een klein tekort, dat in de volgende jaren steeds een beetje groter wordt, zodat de boom uiteindelijk bezwijkt.